قیر سفید چیست؟+ تاریخچه، کاربرد و مزایا

احتمالا با دیدن واژه قیر، مایع سیاه رنگ و غلیظی در ذهن شما تداعی می شود که آن را حین اجرای آسفالت خیابان ها یا روی پشت بام منازل دیده اید. این تصور شما تا حدی درست است. قیر یک هیدروکربن نفتی با غلظت بالا و رنگ سیاه تیره می باشد که در راهسازی و عایق بندی به کار برده می شود. اما آیا تمام انواع قیر، رنگ سیاهی دارند؟

قیر نفتی که در پالایشگاه تولید می شود، کاملا سیاه رنگ است. گیلسونایت یا قیر معدنی هم رنگ بسیار تیره ای دارد اما نوع دیگری از قیر به نام قیر سفید نیز امروزه یک عضو پرکاربرد از خانواده قیرها می‌باشد که در این مقاله، قصد داریم به معرفی آن بپردازیم. اگر شما هم قصد دارید با این ماده و ویژگی های آن آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم تا انتهای این نوشته با پترو صنعت فومه همراه باشید.

قیر سفید چیست؟

آلبو کربن، کافور قیر، نفتالین یا قیر سفید، ماده ای است که خواصی مشابه با قیرهای پالایشگاهی و معدنی دارد. این ماده با فرمول شیمیایی C10H8، یک هیدروکربن آروماتیک محسوب می شود که اتم های سازنده آن، ساختار دایره ای دارند. منبع تولید این ماده برخلاف تصور عموم، نفت نیست بلکه قیر سفید از زغال سنگ به دست می آید.

ویژگی های قیر سفید، تا حد قابل قبولی مشابه با قیر سیاه است. یک ماده با ویسکوزیته بالا و رنگدانه های قوی و غالب که خاصیت چسبندگی بسیار خوبی دارد و در برابر رطوبت، کاملا عایق است. گرما و سرما نمی تواند آسیبی به ساختار آن وارد کند و نیروهای کششی باید برای غلبه بر خاصیت الاستیسیته این ماده، قدرت زیادی داشته باشند. به بیان بهتر، قیر سفید یک ماده چسبنده با مقاومت کششی و ویسکوزیته بالا و عایق در برابر رطوبت می باشد که می تواند هر جا که قیر پالایشگاهی کاربرد دارد، به کار برود. در صورت تمایل می‌توانید مقاله مراحل تشکیل قیر طبیعی را نیز مطالعه کنید.

با این وجود، تفاوت هایی نیز بین قیر سیاه و قیر سفید وجود دارد. مهم ترین این تفاوت ها، درجه فراریت بالای قیر سفید است. همچنین، قیر سفید در دمای 80 درجه ذوب می شود که بسیار کمتر از دمای ذوب قیر نفتی می باشد. دمای جوش این ماده نیز حدود 216 درجه است که باز هم نسبت به قیر سیاه عدد کمتری محسوب می شود.

تاریخچه قیر سفید

اکنون شما می دانید قیر سفید چیست و چه منبعی دارد اما اولین بار، چه کسانی به وجود چنین ماده ای پی بردند؟

در سال 1819، تعدادی از شیمیدان ها به یک تجربه مشترک در برخورد با زغال سنگ دست پیدا کردند. این دانشمندان دریافتند که اگر زغال سنگ را تقطیر کنیم، یک ماده سفید رنگ با بوی نامطبوع به دست می آید. در سالهای بعد از این اتفاق یعنی 1820 و 1821، دانشمندی به نام جان کید، تحقیقات گسترده ای روی این ماده انجام داد و توانست علاوه بر تعیین بخش زیادی از ویژگی های قیر سفید (که البته در آن زمان به این نام شناخته نمی شد) روش هایی هم برای فرآوری آن پیدا کند. از آنجا که در آن زمان، به هیدروکربن های فرار و آتشگیر «نفتا» گفته می شد، جان کید هم نام نفتالین را برای این ماده برگزید. ماده ای که فرمول شیمیایی آن حدود 5 سال بعد توسط مایکل فارادی کشف شد و ساختار مولکولی آن را نیز 40 سال بعد، امیل ارلنمایر به دست آورد.

به رغم آن که این ماده بیشتر از 200 سال است که توسط آن شناخته شده اما کاربردهای حالت مایع آن که به عنوان قیر سفید شناسایی می شود، اخیرا بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. کمبود منابع قیر نفتی و معدنی، یکی از دلایل توجه به این ماده سفید رنگ است. اگر قیر سفید بتواند بخشی از کاربردهای قیر سیاه را برعهده بگیرد، مشخصا در مصرف قیر سیاه صرفه جویی خواهد شد و این منابع گرانبها تا سالهای طولانی تری می توانند بشر را همراهی کنند.   

مزایای قیر سفید

حال که می دانید قیر سفید چیست و چطور کشف شده است، به سراغ مزایای آن خواهیم رفت. قیر سفید مزایای گوناگونی دارد. در ادامه به برخی از مهم ترین مزایای این ماده اشاره خواهیم کرد.

• یک پارچه بودن: برخلاف قیر نفتی که باید به صورت محلول در یک ماده نفتی یا به صورت امولسیون در آب مصرف شود، قیر سفید یکپارچه و فاقد حلال است. این خاصیت به سهولت استفاده از ماده منجر می شود .
• چسبندگی بالا: همانند قیر نفتی و قیر معدنی، چسبندگی قیر سفید هم بسیار بالاست. این ویژگی منجر به کاربرد قیر سفید در صنایعی نظیر راهسازی خواهد شد.
• نفوذناپذیری: قیر سفید در برابر آب کاملا نفوذناپذیر است. می توانید از این ماده برای عایق بندی سطوح استفاده کنید و خیالتان بابت عدم عبور آب راحت باشد.
• خاصیت الاستیک: قیر سفید در برابر کشش بسیار مقاوم است و به اصطلاح، الاستیسیته بالایی دارد.
• تنوع بخشی به دنیای قیرها: تا پیش از رواج استفاده از قیر سفید، قیر لزوما یک ماده کاملا سیاه به حساب می آید. امروزه اما قیر می تواند رنگ سفید هم داشته باشد. در نتیجه این موضوع، علاوه بر اینکه سطوح زیباتری با قیر ساخته می شود، برخی کاربردهای این ماده نیز بهینه سازی خواهد شد.
• مقاومت در برابر دما: قیر سفید در برابر تغییرات دمایی مقاوم است و می تواند در اقلیم های سرد و گرم مورد استفاده قرار گیرد.

کاربرد قیر سفید

ویژگی های قیر سفید که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم، مقدمات حضور این ماده در صنایع گوناگونی را فراهم می کنند. در دنیای امروز، مهم ترین کاربردهای قیر سفید عبارت اند از:

ساخت ایزوگام

عایق بندی ساختمان ها و معابر آب یکی از مهم ترین کاربردهای انواع قیر است که قیر سفید هم از این امر مستثنی نیست. استفاده از قیر سفید برای تولید ایزوگام یا سایر مواد عایق بند منجر به کاهش جذب نور خورشید توسط ایزوگام و در نتیجه، کاهش دمای بام منزل می شود. به همین دلیل است که استفاده از قیر سفید در ساخت ایزوگام رایج می باشد.

تولید آسفالت

قیر سفید می تواند در ساخت آسفالت مورد استفاده قرار گیرد و آسفالت سفید تولید کند. استفاده از آسفالت سفید نسبت به رنگ کردن آسفالت معمولی مزایایی دارد که از مهم ترین این مزایا می توان به پایداری رنگ آسفالت سفید اشاره کرد.

گندزدایی

فرم جامد قیر سفید، نفتالین نام دارد. این ماده دارای خاصیت حشره کشی و گندزدایی است. اولین بار، مقداری از این ماده از روی پیشخوان یک داروخانه به زمین ریخت و صبح روز بعد، مشاهده شد که تعدادی سوسک اطراف نفتالین های روی زمین مرده اند. این اتفاق، سرآغاز کاربرد قیر سفید در تولید حشره کش ها شد.

جمع بندی

در این مقاله، به بررسی قیر سفید به عنوان یکی از انواع قیر پرداختیم که برخلاف گیلسونایت و قیر نفتی، از زغال سنگ تهیه می شود. این ماده همانند قیر سیاه دارای چسبندگی و لزجت بالا، مقاومت کششی مناسب و نفوذناپذیری در برابر رطوبت می باشد. استفاده از قیر سفید برای کمک به حفظ منابع قیر نفتی کاربرد دارد و از آن برای تولید آسفالت، عایق بندی سطوح ساختمانی و لوله های انتقال منابع و همچنین تولید حشره کش و گندزدایی استفاده می شود. برای خرید گیلسونایت، میتوانید با مشاوران فروش ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول